خانه ملاعلی خان میرپنج گنجآباد جرقویه: در سال ۱۳۰۱ هجری قمر که ملا علی خان میر پنج به دلایل امنیتی مرکز حکومت را از ینگ آباد به روستای باستانی گنج آباد منتقل کرد اقدام به آبادانی این روستا نمود . یکی از ساختمانهای با شکوهی که به دستور وی در گنج آباد نو ساخته شد. همین ساختمان است که به کردی شهرت داشته است و این نام مطابق با نوعی اتاق بزرگ ۱۱ دری است که در آن واقع شده است. منزل ملاعلی خان میرپنج گنجآباد، به گفته بانو اقدس پور آزادی دختر ملا علی خان و برابر تاریخ کنده کاری شده روی کوبه چوبی آن در سال ۱۳۰۲ به پایان رسیده است.
این خانه زیبا به صورت حیاط مرکزی بوده که آثار چهار باغچه و یک حوض در میان آن مشخص است. خانه ملاعلی خان میرپنج گنجآباد علاوه بر بخش شاه نشین ( کردی ) که در ضلع شرقی است و نمای اصلی را تشکیل می دهد. دارای بخش های تابستان نشین و زمستان نشین بوده که در دو جهت جنوب و شمال حیاط واقع شده اند. همچنین اجزاء دیگر یک ساختمان کامل همچون هشتی ورودی و حوض خانه (که در غرب واقع شده) و انبار و اصطبل در این خانه منظور شده است.
ساختمان به صورت خشتی با سقف تیر چوبی و در معدود فضاها به صورت گنبدی اجرا شده است . ورودی اصلی به ساختمان از جبهه غربی و از داخل یکی از کوچه های قلعه صورت می گرفته ولی دو ورودی فرعی دیگر در جبهه شمالی نیز که یکی به حوضخانه و دیگری به حیاط هشتی شکل منتهی می شده است . قابل توجه هستند .
خانه معتمدی این بنای بینظیر و شاهکار معماری سنتی واقع در مرکز شهر و در کنار مسجد جامع واقع شده است. از درب ورودی بنا وارد یک هشتی زیبا که در سقف آن هنر رسم (اشکال لوزی) به زیبایی اجرا…
گویش مردم ورزنه و روستاهای اطراف: در پهنه بزرگی از مراکز ایران مردمانی زندگی میکنند که کم و بیش گویش آنها یکسان است. این منطقه از شمال پارس آغاز شده و بخشهای جنوب شرقی اصفهان (کوهپایه، بن رود، جلگه، جرقویه…