خورجین بافی حسن آباد جرقویه

خورجین: بافته ضخیمی است که جهت حمل کالا به شکل دو کیسه که ازیک‌طرف به هم متصل است تولید می‌شود از این محصول جهت حمل  بر روی حیوانات باری مثل اسب، قاطر و الاغ و وسایل نقلیه مثل دوچرخه و موتورسیکلت استفاده می‌شود.

خورجین با توجه به کاربرد آن از جنس ضخیم انتخاب‌شده که در قدیم از نخ پنبه، موی بزو پشم میش استفاده می‌شد اما هم‌اکنون در حسن‌آباد جرقویه از نخ ضخیم با نمره ۶ که جنس آن پنبه پلی‌استر می‌باشد استفاده می‌شود.
تولید این نخ در کارخانه‌های ریسندگی انجام می‌شود اما در قدیم نخ موردنیاز به‌صورت کارگاه‌های خانگی و محلی و از جنس پنبه تولید می‌شد.

معمولاً شکل تولید خورجین به دو گونه است:
داری (مثل دار قالی) که به‌صورت دار عمودی و افقی انجام می‌شود و کار بافی (مثل چادرشب بافی) که به‌صورت چاله کارگاهی و با دستگاه ریسندگی دستی انجام می‌شود؛ آنچه در حسن‌آباد هم‌اکنون شاهد تولید آن هستیم، تولید به‌صورت کارگاه‌های ریسندگی دستی (کار بافی) و ماشینی است در محصولات ماشینی و دستی از یک نوع نخ استفاده می‌شود ولی تولید ماشینی  معمولاً ساده و بدون نقش و دارای عرض بیشتر است درحالی‌که تولید دستی به‌صورت کم‌عرض و دارای نقوش می‌باشد؛

طرح‌ها و نقش‌ها هندسی بوده و در جریان بافت محصول اقدام به پیاده کردن طرح می‌کنند و درواقع نقش‌ها حاصل پود گذاری دستی و بافت ناخنی است عرض بافته‌ها بین ۳۰ الی ۹۰ سانتیمتر در نوسان است و پس از بافت به‌صورت قواره موردنیاز بریده‌شده و به هم دوخته و دور دوزی می‌شود.
عموماً تولیدات به‌صورت کوچک، متوسط و بزرگ است که هم‌اکنون تولیدات دستی سنتی در اندازه کوچک تولید می‌شود. قیمت بافته‌های دستی از ماشینی بیشتر بوده اما اختلاف قیمت زیادی ندارد. در حسن‌آباد جرقویه درگذشته‌ای نه‌چندان دور کارگاه‌های دستی تولید خورجین زیادی وجود داشته که بخش قابل‌توجهی از آن با ورود ماشین‌های صنعتی ریسندگی به کارگاه ماشینی تبدیل‌شده و از کارگاه‌های ماشینی بخش قابل‌توجهی به علت عدم توجیهِ اقتصادی تعطیل‌شده است.

اما هم‌اکنون در حسن‌آباد سه کارگاه سنتی دستی هنوز مشغول به کار هستند که به قول خودشان فقط به دلیل استفاده از مزایای بیمه این کار را رها نکرده‌اند. کارگاه‌ها متعلق به آقایان حسین صادقی، رضا صادقی و علی شفیعی می‌باشد معمولاً در یک کارگاه در یک روز بین ۵ الی ۸ خورجین بافته می‌شود که با توجه به قیمت مواد اولیه و کاری که می‌طلبد نسبت به مشاغل دیگر دارای توجیه اقتصادی نمی‌باشد.
همچنین در حسن‌آباد ۸ کارگاه تولید خورجین صنعتی وجود دارد که آقایان رحمت اله منصوری و حاج علی‌محمد منصوری از پیشگامان آن می‌باشند. چله خورجین‌های دستی و به عبارتی تار آن توسط آقای رحمت اله منصوری در کارگاه ماشینی انجام می‌شود که درواقع این همان عملیات کار دوانی است و در بعضی مواقع طول تارهای دستی آماده‌شده به ۱۰۰۰ متر نیز می‌رسد که در این صورت بافت آن در کارگاه‌های دستی سنتی چهار ماه طول می‌کشد صنعت دستی خورجین بافی دارای سابقه طولانی در کشور عزیزمان ایران می‌باشد که امیدواریم علی رقم مشکلات آن همیشه در حسن‌آباد جرقویه پایدار بماند.

khorjin bafi 1 - خورجین بافی حسن آباد جرقویه
khorjin bafi 3 - خورجین بافی حسن آباد جرقویه
khorjin bafi 2 - خورجین بافی حسن آباد جرقویه
khorjin bafi 4 - خورجین بافی حسن آباد جرقویه

مقالاب مرتبط

آتشکده دستجرد

آتشکده دستجرد

commentبدون دیدگاه
چشمه‌ی دستجرد یکی از پر آب‌ترین و شگفت‌انگیزترین چشمه‌های کویر میانی ایران در شمال شهر حسن‌آباد است که بین روستای دستجرد و حسن‌آباد قرار دارد. این چشمه از زیر تپه‌ای صخره‌ای که بر فراز آن آتشکده‌ای  به نام آتشکده دستجرد…
خانه سرهنگ ( موزه محمد آباد جرقویه)

خانه سرهنگ ( موزه محمد آباد)

commentبدون دیدگاه
خانه سرهنگ، این بنای تاریخی واقع در قلعه قدیمی شهر می باشد که به همت اداره کل میراث فرهنگی استان و همکاری شهرداری به موزه مردم شناسی محمد آباد جرقویه تبدیل شده است. خانه سرهنگ نیز مانند سایر ابنیه تاریخی…
سفره بافی ورزنه

کار بافی ورزنه

commentبدون دیدگاه
بافت پارچه به‌صورت سنتی در ایران دارای سابقه‌ای بسیار طولانی است. این صنعت در ورزنه که مواد اولیه آن با کشت پنبه به راحتی در دسترس بوده رواج و رونق قابل‌توجهی داشته است. در طول زمان به‌تناسب کاربرد آن اسمش…

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این قسمت نباید خالی باشد
این قسمت نباید خالی باشد
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.