غار تالاب گاوخونی
در فاصله ۲۵ کیلومتری از حاشیه شرقی تالاب گاوخونی یک پدیده طبیعی بنام غار گاوخونی قابل‌مشاهده است. غار گاوخونی در دسته‌بندی جزء غارهای انحلالی محسوب شده و توسط اهالی بومی ورزنه در چندین سال قبل کشف گردیده است.
این غار توسط گروه غار نوردی نقش‌جهان به‌صورت تخصصی با سرپرستی آقای منصوری تحت یک برنامه اکتشافی مورخ ۹۴/۲/۱۰ مورد بازدید و ارزیابی قرار گرفت. جنس غار از سنگ‌آهک و سنگ نمک تشکیل‌شده و عامل ایجاد آن حرکت آب به‌طرف پایین و شیب تالاب گاوخونی بوده است. دهانه ورودی غارها یک شکاف عمودی به عمق تقریبی ۱۰ متر شروع‌شده و پس از یک راهرو کوتاه با یک شیب عمودی دیگر با عمق تقریبی ۳ متر به یک تالار وارد می‌شود.
درمجموع، این غار از چندین تالار بزرگ تشکیل‌شده و در قسمتی از دیواره آنکه تقریباً روبروی راهرو ورودی قرار دارد. یک حفره قابل‌مشاهده است که پس از طی مسافتی در آن به شعبه‌های مختلف تقسیم‌شده و انتهای آن مشخص نیست. ضمن اینکه به خاطر تنگ بودن حفره امکان عبور برای انسان وجود ندارد. این غار می تواند کمک شایانی به مطالعات تالاب گاوخونی در زمینهٔ زمین‌شناسی و وضعیت آب و هوایی آن بکند که تاکنون در این خصوص مورد بررسی کارشناسان قرار نگرفته است. پیمایش غار با لوازم مخصوص غار نوردی و فقط توسط گروه‌های تخصصی غار نوردی و کوه‌نوردی امکان‌پذیر می‌باشد.
احمد شهباز ورزنه
